Dalyan Nasıl Bir Yer? Dalyan’da Gezilecek Yerler

Değerli okurlarımız bu makalenin içeriğinde Dalyan’da gezilecek yerler, Dalya’nın tarihi yerleri ve Dalyan hakkında detaylı bilgiler bulabilirsiniz.

Dalyan Hakkında Bilgi

Dalyan, Köyceğiz Gölü nü Akdeniz’e bağlayan kanalın iki yakasında bulunur. Dalyan Del­tası, bazı kısımlarında göle, bazı kısımlarında boğaza benzer. Ka­nalın bir tarafı gölün tatlı suyu, diğer tarafı Akdeniz’in tuzlu su­yudur. Dünyanın bu benzersiz harikasında bazen deniz suyu deltaya bazen tatlı su denize akar. Uzunluğu 7,5 km.yi bulan ka­nalda suyun derinliği ise 2,5-3 m. arasındadır.

Dalyan ağzında kumlar sürekli yer değiştirir. Ka­nalın kıyıları sazlıklarla kaplıdır. Sazlıklar, bir yandan suyu temiz­leyip erozyon ve kötü kokuları engellerken diğer yandan balık­lara barınak sağlarlar. Dalyanda balık tutmak isterseniz hem tat­lı su hem de tuzlu balıklarını yakalayabilirsiniz. Deltada, kefal, çipura, mırmır, levrek, barbunya, yılan balığı, mavi yengeç başta olmak üzere ilginç bir su ürünü zenginliği vardır.

12 m.den büyük teknelerin ve sürat motorlarının kanala gir­meleri yasaktır. Aslında derinlik sürekli değiştiği için büyük tek­nelerin deltaya girmeleri risklidir. Bu kanal, “Özel Çevre Koruma Bölgesi” ilan edilerek koruma altına alınmıştır. Bölgede ayrıca 154 farklı kuş cinsi tespit edil­miştir.

Dalyan’da Gezilecek Yerler

♦ Dalyan

♦ İztuzu Sahili

♦ Kaunos

♦ Köyceğiz

İztuzu Sahili

Dalyana girmeden görece­ğiniz iztuzu yönüne giderseniz 12 km. boyunca Sülüngür Gölü kıyısından ve köylerden geçerek sahile varabilirsiniz. Çam ağaç­larının arasından geçen yol kum­salı ve deltayı doyumsuz bir görüntü ile önünüze serecektir.

Havanın açık olduğu günlerde buradan Rodos Adası da görüle­biliyor. Ayrıca yaz aylarında Dalyandan kalkan dolmuş veya gezi tekneleriyle de İztuzu’na gitmek olasıdır.

İztuzu, Antik Çağda, Kaunoslular tarafından kullanılan bir limandı. Limandan tuz, tuzlu balık ve köle satışı yapılırdı. İztuzu adının da burada tuz elde edilmiş olmasından geldiği sanıl­maktadır. 5,5 km. uzunluğun­daki Iztuzu Plajı, altın sarısı renkli, incecik kumları ve Caretta caretta cinsi kaplumbağaları ile ünlüdür. En dar yeri 50 m. olan kumsal, denize dik inen dağların önünde başlar, Dalyan Deltasının ağzını kapatacak şe­kilde kıvrılarak uzanmaktadır.

♦ İztuzu Plajı, dünyanın en iyi korunan kumsallarından biridir. Sahil, Caretta carettaların Türkiye’deki 17 üreme alanından biridir.

Yapılaşma yasaklanarak kumsal koruma altına alınmıştır. Kaplumbağaların yumurtalarına zarar vermemek için plaja kedi ve köpek gibi evcil hayvanların girişleri de yasaklanmıştır. Ayrı­ca günübirlikçilerin plaja güneş­lik ve şemsiye dikmelerine de izin verilmez. Sabun, şampuan ve su birikintilerinin kaplumbağalara zarar verebileceği düşünülerek plaja duş da konulmamıştır. Dal­yan tarafındaki tatlı su, plajın duşu gibi kullanılmaktadır. Ma­yıs ve Ekim arasındaki kaplum­bağaların yumurtlama dönem­lerinde akşam 20.00-sabah 08.00 arasında plaja giriş yasaktır.

Caretta Caretta Kaplumbağaları

Dalyan Deltası; Caretta Caretta Kaplumbağalarının adeta en gözde aşk yuvalarından bir tanesidir. Dişi carettalar 3 senede bir kez çiftleştikten yaklaşık 15-20 gün sonra karaya çıkarak dalyan deltasında bulunan sahillere yaklaşık 200 adet yumurta bırakır. Yaz mevsiminin Mayıs-Haziran ayları caretta caretta kaplumbağalarının yumurtlama dönemleridir. Caretta kaplumbağalarının yumurtlama yerlerinin en başında İztuzu Sahili gelmektedir ve İztuzu sahili koruma altına alınmıştır.

Kaunos Mitoloji

Mitolojik anlatıma göre Zeus’un Leto’dan olan çocukları Apollon ile Artemis’tir. Apollon’un oğlu Miletos adını verdiği Milet kentini kurar ve genişlettiği ülkesine de Karya adını verir. Karya Kralı Miletos’un  doğan ikiz çocuklarına da Kau­nos ve Biblis isimleri verilir. Ço­cuklar büyüdüklerinde ise Biblis ikizine âşık olur. Ancak kız kar­deşinin aşkına karşılık vermeyen Kaunos ülkesini terk eder ve gü­neye giderek kendi adını vererek kurduğu kentte yaşamaya başlar. Dalyandaki Calbis pınarlarının Kaunos’un gidişine üzülen Biblis’in gözyaşlarından oluştu­ğuna inanılır. Biblis sonunda kayalardan adayarak intihar eder. Bu ümitsiz aşktan sonra “Kau­nos Aşkı” diye bir söz bile türe­tilmiştir.

Kaunos kelimesinin Helence bir anlamı yoktur. Likya ya­zıtlarında Ksibde olarak adlan­dırılmış olan kentin adı çevredeki diğer kentlerdeki ya­zıtlarda Kbid olur. Kaunosluların dili ise Karcaya benzer, alfabele­ri de Karca ile uyumludur.

Kaunos da Knidos, Halikar- nasos, Labranda gibi bir teraslar kentiydi. Bu sistemde yamaçlar­da destek duvarlarıyla teraslar oluşturulur ve üzerine de yapılar yerleştirilirdi. Kaunos Ören Yeri’nde kaya mezarları, bir za­manlar uzunluğu 3 km.ye ulaşan surlar, kale, tiyatro, hamam, spor alanı, tapınaklar ve kutsal alanlar, agora, alışveriş ve toplantı mer­kezi, çeşme ve konut kalıntıları görülebilir.

80 derecelik bir açıyla yük­selen dağlara oyulmuş ve bazıla­rının yükseklikleri 9 m.ye ulaşan kaya mezarları antik Kaunos kentinin güç ve zenginliğinin bir göstergesi gibidir. Bu mezarlar yukarıdan ip sarkıtılarak, her­hangi bir iskele kurulmadan kayalara oyulmuştur. Kale, ken­tin doğusundaki 152 m. yüksek­liğindeki tepededir. MÖ 5. yy.a tarihlenen ve tiyatronun yanın­daki patikadan çıkılabilen kale­den Dalyan Deltası’nın ve İztuzu’nun harika bir panorama­sı vardır. MÖ 6. yy.da Kaunos ve Ksanthos, Perslere karşı dire­nen iki Karya kentiydiler. MS 1. yy.da ise Kaunos, bu defa Rodos egemenliğinden kurtulabilmek için Roma ile yakınlaşmaya ça­lışırsa da kanalın alüvyonlarla dolması neticesinde kent liman­dan doğan ticari önemini kay­betmeye başlamıştır.

MÖ 2. Yy.a tarihlenen tiyat­ro, Kaunos’un en etkileyici yapısidir. 5.000 kişilik izleyici kapa­sitesine sahip olan tiyatro, Akropol tepesine yaslanmıştır. Akustik için 27 derecelik bir açı ile yükselen tiyatroda 33 oturma sırası vardır. Tiyatronun biraz aşağısında ölçüm platformu yer almaktadır. Kente en uygun imar planının hazırlanabilmesi için bu platformda rüzgârın yönü ve hızı saptanır, bina cephelerinin han­gi yöne bakmalarına karar veri­lirdi.

Ören yeri gidişinden tiyat­roya giden yolun sağında bir kilise görülür. Anadolu’da bulun­muş ilk kubbeli kilise olan yapı, kentin Roma döneminde de önemini koruduğunu göster­mektedir. Büyük Kilise olarak adlandırılan kilise MS 5. yy.a tarihlenmektedir. Hemen çok yakındaki Roma hamamının güney cephesi çok etkileyicidir. Hamamda soyunma, soğuk, ılık, sıcak ve masaj bölümleri vardı. Hamamın doğusundan kiliseye doğru uzanan alanda da bir spor okulu bulunmaktaydı.

Kazılarda bulunmuş yazıt­larda Kaunosün farklı köşelerin­de Apollon, Poseidon, Artemis ve Afrodit için tapınaklar kurul­muş olduğu yazılıdır. Herodotos ise Kaunosluların kendi tanrılarina taptıklarını yazmıştır. Kısa­cası bazen taşa toprağa tapan Kaunoslular bazen de yabancı tanrıları kovalanışlardır. Kau­noslular, önceleri kendilerine yabancı tanrılar için bir din uyar­lamış ve babalarının tanıdığı tanrılara tapmaya başlamıştır. Ancak sonrasında bu işten vaz­geçmiş ve bu nedenle Kaunoslular’dan “Tanrıları Ko­valayan Halk” diye de söz edil­mektedir.

Henüz küçük bir bölümü gün ışığına çıkarılabilmiş olan Agora antik limanın yanındadır. Agoranın kuzeyindeki stoada Şükran Anıtı, Bağış Anıtı, Licinius Murena Anıtı, Bağış Kum­barası ve Liman Çeşmesi gibi çok sayıda anıt bulunmuştur. Liman Çeşmesi’nin suyu kente 4 km. uzaklıktaki Olemez Dağı’ndan getirilmekteydi. Çeşmenin antik limana bakan yüzündeki blok­larda deniz ticaretini arttırabilmek için uygulanan teşvik yazı­ları bulunmaktaydı.

Küçük Kale ile liman arasın­da kalan bölgede yapılan kazılar­ da bir mermer aslan heykeli bulunmuştur. Heykelin bulun­duğu noktada bir mezar anıtı olduğu düşünülmektedir. Gö­zetleme ve savunma amaçlı Kü­çük Kale, surlar ile Akropole bağlanmaktaydı. Akropolün batı kısmında da bereket tanrıçası Demeter adına yapılmış bir ta­pınak vardı.

Nasıl Gidilir?

Dalyan’dan kısa bir tekne yolculuğunun ardından batı yamacına geçebilirve orman içinden bir yürüyüşle antik Kaunos kentine varabilirsiniz. Gezi tekneleri de Kaunos’a uğruyor. Kaunos’a karadan da gitmek olasıdır. Bu durumda Köyceğiz-Ekincik-Sultaniye Kaplıcaları’na doğru gitmeli ve son bölümü de yürü mel isin iz. Yolun son bölümünün bozuk olduğunu da unutmayın.

Köyceğiz’in Çandır Köyü sınırları içinde bulunan Kaunos bir sürüngenler parkı gibidir. Antik kenti gezerken kaplumbağa, yılan, kertenkele, leylek, balıkçıl ve su kuşları görebilirsiniz Kaunos’un yeri, 1842 yılında İngiliz arkeolog Hoskyn tarafından bulunan bir halk meclisi tabletinden yola çıkılarak belirlenmiştir. Çaunos’un, MO 2800yıllarına kadar çıkan tarihi boyunca kendi adına para basmış kentlerden biri olduğu anlaşılmıştır. MÛ 4.yy.a kadar geniş topraklara sahip olan Kaunos, Perslerin gelişiyle Ksanthos ile birlikte direnen iki kentten biri olmasına karşın sonunda egemen devlet olma özelliğini kaybetmiş.