İstanbul boğazının oluşumu 7 bin yıl önceye dayanmaktadır. İstanbul boğazı, dünyanın en önemli deniz ve kara ticaretinin kesişme noktasındadır. İstanbul boğazının özellikleri hakkında bilgiler bulunduran makalemizin tamamını okumanızı tavsiye ediyoruz.
İstanbul dünyanın en önemli şehirlerinden biridir. Tarih boyu bulunduğu konum itibari ile bir çok medeniyete başkentlik yapmış, uğruna bir çok savaş yapılmıştır. İstanbul Asya ile Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan bir şehir olması nedeniyle, jeopolitik konumu itibariyle oldukça değerli bir bölgede yer almaktadır. Türkiye’ye baktığımızda ülke ekonomisine yön veren şehir konumundadır. Bizans ve Osmanlı’ya başkentlik yapmış bu koca şehir ulaşım açısından kesişme noktasında olduğu için tarih boyu gelişimini sürdürmüş ve Osmanlı Devleti ve Cumhuriyet döneminde sürekli göç alarak bugün nüfusu 17 milyon civarındadır.
İstanbul boğazı Marmara Denizi ve Karadeniz!i birbirine bağlayan 30 km uzunluğunda bir geçittir. Boğazın ortalama olarak derinliği yaklaşık 60 metredir. En derin yeri 120 metredir. Boğaz genişlik olarak Asya ve Avrupa yakası arasında farklılık göstermektedir. Boğazın Avrupa yakasında bulunan kıyıları, Anadolu Yakasına göre aşırı girintili çıkıntılı olduğundan Avrupa Yakası Kıyı uzunluğu 55 Km‘yi bulurken, Asya Yakasında bulunan kıyıların uzunluğu 35 Km kadardır. İstanbul Boğazının en geniş yeri yaklaşık 3500 metreyi bulurken, en dar yeri ise Rumelihisarı ile Anadoluhisarı arasında kalan kısımdır. Bu alanda ise boğazın genişliği 760 metre civarındadır.
Karadeniz’in açık denizler ile olan tek bağlantı yolu olan İstanbul Boğazı yukarıda da yazdığımız gibi büyü bir jeopolitik konuma sahip olduğundan dolayı çağlar boyu ülkelerin kendi egemenliği altına almak istemesi bu önemli su yoluna sahip olmak istemelerinden kaynaklanmaktadır. İstanbul bu özelliğini günümüzde de sürdürmektedir.
İstanbul Boğazının deniz yolu ulaşımında Karadeniz’den Marmara Denizi’ne, Marmara Denizinden Ege Denizine, Ege Denizinden de Akdeniz’e ve nihayetinde de açık deniz diye tabir edilen okyanusa açılan tek su yolu olmasından dolayı her yıl binlerce tehlikeli madde taşıyan gemi İstanbul’dan geçerek iç denizlere kıyısı olan ülkelerin, dünya ülkeleriyle olan ticareti açısından kritik öneme sahiptir. Ülkemiz maalesef boğazdan geçen bu ticari gemilerden geçiş ücreti alamamaktadır. Çünkü İstanbul boğazını 1936 yılında imzalanan Montreux Boğazlar Sözleşmesi düzenlemektedir.
Karadeniz’i açık denizlere bağlayan tek yol olması sebebiyle İstanbul Boğazı, tarihin tüm çağlarında büyük bir jeopolitik ve ekonomik öneme sahip olmuş, bu nedenle ülkelerin kontrol altına almak istedikleri bir su yolu olma özelliğini günümüze dek sürdürmüştür.
İstanbul Boğazı üzerinde Asya ile Avrupayı birbirine bağlayan 15 Temmuz Şehitler Köprüsü, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Yavuz Sultan Selim Köprüsü adında 3 köprü bulunmaktadır. Ayrıca Üsküdar’dan Sirkeci’ye metro ile denizin altından Marmaray vasıtasıyla, otomobil ile de, Avrasya Tüneli vasıtasıyla gidilebiliyor.