Talebin karşılanabilmesi için ürün ya da hizmetin istenilen ve gereken zamanda doğru olarak bulundurulması şarttır. Geç ya da erken bulunması, ürüne olan talebin karşılanamaması tehlikesini yaratır. Zaman faydası; bu tehlikeden arınmamıza yardımcı olur. Şekil faydası; ile ürünün biçimi, ambalajı, raflarda bulunuş ve sergileniş biçimleri anlaşılır. Tüketicinin talebine göre üründen küçük, büyük ya da az miktarda, çok miktarda bulundurulmasına çalışılır. Yer faydası; denildiğinde ürünün istenilen ve beklenen yerde bulundurulmasıyla yaratılacak fayda anlaşılır. Bu faydayı yaratırken ürünün mevsimsel özelliği, mağaza özelliği, bölge ve şehir özellikleri gibi konular göz önünde bulundurulur. Mülkiyet ya da sahiplik yararı ise ürünün sahipliğinin bir bedel karşılığında devredilmesidir. Bu yararın gerçekleşmesi sonucu ürünü arz edenler gelir elde etmiş, tüketici ise ürünün sahipliğini ele geçirmiş olur.
Pazar kavramı; pazarlamanın temelini oluşturur ve birbirine oldukça yakın tanımlarda kullanılır. Bunlardan bir tanesi :”Alıcı ve satıcıların buluştuğu, ürünün alıcıların kabul edebileceği fiyat ve koşullarda satışa sunulması ve mübadelesidir.” bir başka tanım: ”Belirli bir ihtiyacı ve isteği paylaşan, o ihtiyacı ve isteği doyurmaya istekli olan değişimi gerçekleştirmeye yetkisi olan, hali hazırda var olan ya da potansiyel alıcılar topluluğudur.” Tanım gereği olması gereken koşullar arasında, pazarın ihtiyaç ve isteğinin, satın alma gücü ve yetkisinin olması gerekir ki pazar olarak bir talepten söz edilebilinsin.
Talep öne çıkartılarak yapılan bu tanımlara göre pazar; belirli ürün ve hizmetlerin satın alıcılar tarafından temsil edilen talebidir denilebilir. Pazarın varlığından söz edebilmek için bazı özelliklerin var olması gereklidir.
♦ Ölçülebilirlik
♦ Erişilebilirlik
♦ Karlılık
♦ İstikrar
Ölçülebilirlik ile pazar büyüklüğünün ve diğer boyutlarının belirlenebilme, ölçülebilme derecesi vurgulanmak istenir. Bazı pazarların ölçülebilmesi çok kolay bazılarınınki de çok zor olabilir. Örneğin; erkek çorap pazarını belirleyebilmek, deneyimler ve ölçümlerle olanaklıyken; fileli çorap pazarını tercih edebileceklerin sayısını belirlemek oldukça zordur.
Karlılık ise belirlenen pazar bölümlerine yönelik çabaları değiştirecek kadar büyük alıcı olması ve bunun şirkete kar sağlayacak nitelikte olması ile bağlantılıdır. Pazarın büyüklüğü ise yapılacak faaliyetler için harcanacak maliyeti karşılayabilecek büyüklükte olmalıdır. Örneğin; büyük bir üretici için sadece kırk ve daha büyük numaralarda ayakkabı üretmesi, pazarlaması yeterli olmaz. Pazarın önemli ölçütlerinden biri ise istikrardır. Siyasal ve ekonomik istikrar başarılı bir pazarlama için şarttır. Alıcıların ve satıcıların baskı, korku ve endişelerden uzak bir şekilde mübadele işlemini gerçekleştirebilmeleri gerekmektedir. Ekonomik krizde siyasal çatışmalar böyle bir ortamı tehdit eden durumlardır.
Pazar Çeşitleri
Tüketici Pazarı: Tüketici pazarları, ürün ve hizmetlerin kişisel tatmin ya da kullanım için satın alındığı pazarlardır. Tüketici pazarındaki satın alma rolleri açısından dört önemli rolden söz edilebilir;
♦ Satın alıcı-tüketici: Satın alma işlemini ve tüketimi birlikte gerçekleştirendir.
♦ Etkileyiciler: Mağazaların seçimi, markanın teşhisi ve seçimi, ürün gruplarının seçiminde oldukça etkili olan durumdur.
♦ Satın alma kararını verenler: Hangi ürünün ya da hizmetin alınacağını kararlaştırandır. Ebeveynlerin çocukları için tüketilecek gıdaya karar vermeleri, örnek gösterilebilir.
♦ Son Kullanıcılar: Ürünü kullanan ya da tüketen kişi ya da kişilerdir.
Pazar Özellikleri
Tüketici pazarları, başka türdeki pazarlara göre çok büyük farklılıklar getirmektedir. Bunlar:
♦ Geniş coğrafi dağılım,
♦ Çok sayıda alıcı ve satıcının varlığı,
♦ Geniş yelpazede, standart ve çok sayıda ürün çeşidi,
♦ Çok aşamalı dağıtım kanalları,
♦ Satın alma kararının birey ya da aile tarafından verilmesi,
♦ İletişimde reklamın öne çıkması,
♦ Küçük birimler halinde bireysel satın alamalar.
Tüketici pazarının bu özellikleri etkin bir dağıtım sisteminin kurulup satın almanın gerçekleştirilmesini gerekli kılmaktadır. Ayrıca geniş bölgelere ve kesimlere yönelik ürünlerin olduğu pazar olma özelliği, fiyat ve kalite konusundaki farklılıkları açıklamaya çalışacak iletişim uygulamalarına ihtiyaç doğurur. Bu durum hem ürün ve hizmetleri sürekli olarak geliştirmekte hem de yaratıcı çalışmalarla iyi bir iletişim sistemini sürekli duruma getirmektedir.