İnsanların varoluşlarını daha hızlı kabullenmelerini sağlayan din ve inanç kavramı oldukça eskiye dayanıyor. Bu neden ile yapılan araştırmalarda en eski din olarak Şamanizm karşımıza geliyor. İnsanlık tarihinde oldukça eski kökleri olan bu dinde büyü ve sihir kavramları oldukça yaygın kullanılırdı. Şamanizm de büyü ve sihir yapan üstün yetenekleri olduğuna inanılan kişilere Şaman denir. İşin ilginç yanı bu dinin çıkış tarihi, kitabı ve kurucusu da bilinmiyor. Ama Anaerkil dönemlerde çıktığı kabul edilmekte. Bu neden ile cübbe olmadığı zamanlardan kadın giysileri giymeleri ve saçlarını uzatmaları bu nedene bağlanmaktadır.
Şamanizm inancının temelinde dünya üç ana kısma ayrılmıştır. Bunlar Gök, Yeryüzü ve Yeraltıdır. Bu temalara birer tanrı hükmeder. Elbette ki bu tanrı kavramı farklı bölgelerde değişim göstermiştir. Örneğin Çinliler Gök, Yer, Su, Atalar ve Ocak olarak inanışlarını sürdürmüşlerdir.
Bu inanç sisteminin temelinde aslında Şamanlar bulunuyordu. Onlar ruhlar ve insanlar arasında aracılık edebilen, hasta olanlara şifa sunabilen güçlere sahiptiler. Atalarının ruhlarına ve doğa da bulunan varlıklara taparlardı. Özellikle Asya’da yaygın olarak görülen bir dindir.
Zaman içinde Sibirya ile özleşen, Sibirya sihirbazlarına ve Sibirya kavimlerinin dini inançlarını, merasimlerini içine alan bir kavrama dönüşmüştür. Özellikle Türklerin, Moğolların ve Asya Göçmenlerinin kültüründe ciddi bir yer tuttuğu görülmektedir.
Ana temel olarak doğa ve doğanın yaratıcı yönünü kendine temel alan bu dinde, insanlığın üremesi ve ilerlemesi esası kabul görmüştür. Bu neden ile Ata önemlidir. Ayrıca çocuklar ve torunlar da bu bakımdan ilerlemenin birer temeli olarak görülmektedir. Bu aşamada her zaman üreyen, toplumun iyi ve güzel ahlakını gelecek nesillere aktaran güzel bir inanış yaygındır.
Dünyanın hava, yer ve yer altı temalarından yer insanlarındır. İyi ruh olarak Ülger yani hava gök tanrı baz alınmışken, yer altı yani Erkil, kötü ruh olarak belirlenmiştir. Ağaçlara bez bağlama, adak adama gibi kavramlar Şamanların geleneklerinde kesin ve net olarak görülmektedir. Bağlanan bu bezler ilgili tanrıya ilgili renk ile iletilirdi. Moğolistan’da ise yol kenarlarında taş birikintileri yapılır, bunların kutsallığına inanılırdır. Bu obruklara Ova adı verilir, buraya bırakılan şeylerin şans getirileceğine inanılırdı.
Oldukça geniş ve esnek bir yapıya sahip olan Şamanizm de, değişken, çeşitli, yerel inançları olan, aile kabilelerinin de inançlarının içinde bulunduğu, dinsel düşün gücü ve kişisel tanrıların olduğu bir dindir.
Özünde Vecde Gelmek, Esrinmek olarak da tanımlanan bu durum, tören sırasında ruhun bedenden ayrılması ve farklı katmanlar arasında gezintiye çıkması anlamına gelir. Şaman ise diğer toplum üyelerinden, yaşadığı yoğun inanç nedeni ile ayrılır. Fiziksel özellikleri uzun saçlı, elinde aynası, tefi ve özel kıyafetleri ile her zaman ayrı bir yere sahiptir. Bir dansçı, bir transçı, bir müzisyen, otokontrolü yüksek, zeki, kelime dağarcığı kabarık ve doğaçlama yeteneği olan inanılmaz özelliklerin tümünü barındırmalıdır.
Giriş bölümü ile başlayan ayin, yardımcı bir ruh çağırma ile devam eder. Bu aşamadan sonra şamanın seyahati başlar. Şaman bu zorlu seyahatte iblisler ile mücadele eder, ruhlar ile konuşur ve bu sırada bedeni de bunları yansıtır. Ardından gitmesi gerekti yerde işini tamamlayarak, geri inananların yanına gelecektir. Bu aşamalar günümüzde büyücülük gibi algılanıyor olsa da, o dönemde şifa dağıtan hatta bir doktor gibi olan şamanlar için farklı bir tabir altında idi. Bu törenlerde hastalara rahatlama ve diğer ruhlar tarafından şifa getirildiğine inanılırdı.